Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macaristan Cumhurbaşkanı Novak ile ortak basın toplantısında konuştu

 

Cumhurbaşkanımız Erdoğan: "İstiyoruz ki Ukrayna-Rusya arasında bir an önce masada barışı getirelim ve masadaki bu barışla beraber savaşı sona erdirelim. Görüşmelerimiz devam ediyor."

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'ye resmî ziyarette bulunan Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya geldi.

Cumhurbaşkanımız Erdoğan ve Novak, ikili görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Buradaki konuşmasına, kendisini dinleyenleri selamlayarak başlayan Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macaristan Cumhurbaşkanı Novak ve heyetini Ankara'da misafir etmekten büyük memnuniyet duyduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Novak'ın, stratejik ortak ve müttefik Macaristan'ın deprem felaketinin ardından dayanışmasını göstermek ve ikili iş birliğini ele almak üzere Ankara'ya geldiğini belirten Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macaristan hükûmeti ile dost Macar halkına destekleri ve yardımları için teşekkür etti.

Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macaristan'ın uzattığı yardım elinin köklü dostluk bağlarının somut bir tezahürü olduğunu ifade ederek şunları kaydetti:

"Macar arama kurtarma ekipleri, depremin hemen ardından ülkemize intikal etti. Hatay ve Kahramanmaraş'ta özveri ile çalışarak 35 vatandaşımızı enkazdan yaralı olarak kurtardılar. Macar dostlarımız, 1999 Gölcük depreminde de yardımımıza koştu. O depremde 3 yaşındaki bir kız çocuğumuzu 82 saat sonra enkazdan kurtaran arama kurtarma köpeği 'Hope' Macaristan'ın deprem yardımlarının simgesi olmuştur. Bugün aramızda bulunan Hope'un sahibi Sayın Laszlo Lehoczki, Kahramanmaraş depremlerinde de ekibi ile arama kurtarma çalışmalarımıza katkı sağladı. Sayın Lehoczki başta olmak üzere, bu zorlu mücadelemizde bizlere omuz veren tüm Macar dostlarımıza bir kez daha şükranlarımı bildiriyorum."

Cumhurbaşkanı Novak ile bugün gerçekleştirdikleri görüşmelerde, Türkiye-Macaristan ilişkilerini çeşitli yönleriyle ele aldıklarını aktaran Cumhurbaşkanımız Erdoğan, "Gerek ticari, gerek askerî, gerek ekonomik, kültürel bütün bu ilişkilerimizi değerlendirme fırsatıyla bir de depremin video görüntülerini birlikte izleme imkânımız oldu." dedi.

"Ticaret hacmimiz 3,5 milyar dolara ulaştı"

Görüşmede, Türkiye-Macaristan ilişkilerini, Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık temelinde her alanda daha da güçlendirme hususundaki ortak iradeyi teyit ettiklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi'nin 6'ncı toplantısını aralık ayında Budapeşte'de gerçekleştireceklerini söyledi.

Cumhurbaşkanımız Erdoğan, 18 Aralık 2023'te Türkiye-Macaristan Dostluk Anlaşması'nın 100'üncü yıl dönümünün idrak edileceğini belirterek şöyle konuştu:

"2024 senesini de Ortak Kültür Yılı olarak kutlayacağız. Ekonomik ve ticari münasebetlerimiz giderek güçleniyor. Ticaret hacmimiz geçtiğimiz sene 3,5 milyar dolara ulaştı. 6 milyar dolarlık müşterek hedefimizi yakalamak amacıyla atılacak adımları değerlendirdik. NATO müttefikleri olarak savunma sanayi iş birliğimizin geliştirilmesinin önemi üzerinde durduk. Sayın Cumhurbaşkanı'yla ayrıca güncel bölgesel ve küresel meseleler hakkında da fikir teatisinde bulunduk. Macaristan'ın, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerindeki olumlu gündemin ilerletilmesine matuf desteğini artırarak sürdürmesini bekliyoruz. Rusya-Ukrayna Savaşı şüphesiz gündemimizdeki yerini aldı. Savaşın başladığı ilk günden itibaren diyaloğun tesis edilmesi için büyük çaba sarf ediyor, diplomatik girişimlerimizi kararlılıkla yürütüyoruz. Macaristan'ın da bu anlayışta olmasından memnuniyet duyuyoruz. Bu arada, şu an itibarıyla TANAP'tan Macaristan'a doğal gaz verilmesi konusunda biz, Azerbaycan ile birlikte her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu da gerek Sayın Orban'a gerekse Cumhurbaşkanımıza ifade ettim. Bu konuda da biz, kararlılıkla hedefimize yürüyoruz."

Dost Macar halkına en kalbî selamlarını ileten Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Cumhurbaşkanı Novak ve heyetine ziyaretleri için teşekkür edip istişarelerin hayırlı olmasını diledi.

"Savaş en büyük tehlike"

Macar bir gazetecinin, Ukrayna-Rusya Savaşı'na ilişkin, "Savaş başladığından beri Macaristan her zaman barış istedi, ateşkes ilan edilmesini söyledi. Türkiye pek çok defa ara buluculuk için teklifte bulundu. Bir an önce savaşın bitirilmesi için ne gibi adımlar atılması gerekiyor?" sorusu üzerine Cumhurbaşkanımız Erdoğan, "Barış şüphesiz ki ülkelerin geleceğine yönelik en önemli dinamizm kaynağı. Savaş en büyük tehlike." yanıtını verdi.

Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macaristan'daki son seçimlerde Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın sloganlarından bir tanesinin "Biz savaşmayacağız!" olduğunu hatırlatarak "Ben de bu seçimlerde aileyi savunuyorum, 'savaşmayacağız' diyorum. Göçle ilgili mücadeledeki hassasiyetimizi ortaya koyuyoruz. Çünkü Türkiye'de malum 5 milyona yakın göçmen var. Bütün bunlara rağmen hassasiyetimizi koruyoruz." dedi.

Rusya ve Ukrayna arasındaki istenmeyen savaşta, her iki tarafla da ilişkileri hassasiyetle sürdürdüklerinin altını çizen Cumhurbaşkanımız Erdoğan, şöyle konuştu:

"Gerek Sayın Putin'le gerek Sayın Zelenskiy ile bu görüşmeleri sürekli sürdürdük. Fakat son olarak malum tahıl koridoru konusundaki verdiğimiz mücadelede bazı hassasiyetler dikkate alınmıyor. Örneğin, Karadeniz Tahıl Koridoru'ndan gelen tahılların yüzde 44'ü Avrupa'ya gidiyor. Bu tabii Sayın Putin'i rahatsız ediyor. Sayın Putin'in buradaki arzusu, en az gelişmiş ülkeler olan Afrika ülkelerine biz bunları gönderelim ki yüzde 14 oralara gidiyor, yüzde 14 de bize geliyor ve ücretsiz. Benim de tabii Sayın Putin'e, 'Sizin bu teklifinize ben de aynen katılıyorum, biz de bu tahılı, una çevirmek suretiyle en az gelişmiş ülkelere gönderelim.' Bunlar da nerede? Afrika ülkeleri. Afrika ülkelerine, bu tahıl koridorundan gelenleri una çevirmek suretiyle veyahut buğday hâlinde, onun planlamasını ilgili Bakanlığımız yapar, bu şekilde gönderelim. Bu mutabakatımız devam ediyor. Böylece istiyoruz ki Ukrayna-Rusya arasında bir an önce masada barışı getirelim ve masadaki bu barışla beraber savaşı sona erdirelim. Görüşmelerimiz devam ediyor."

Cumhurbaşkanımız Erdoğan, tahıl koridoruna ilişkin İstanbul Mutabakatı'nı anımsatarak bunu ikinci defa açmayı ve mutabakatla bu sürecin devamı arzusunda olduklarını ifade etti.

Arama kurtarma köpeğini sevdi

Cumhurbaşkanımız Erdoğan ile Macaristan Cumhurbaşkanı Novak'ın ortak basın toplantısı düzenlediği salonda, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Türkiye'ye gelen Macaristan Arama Kurtarma ekibi de hazır bulundu.

Açıklamalarının ardından Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macar arama kurtarma ekibini konuşma yaptıkları alana davet etti.

Cumhurbaşkanı Novak ile arama kurtarma köpeğini seven Cumhurbaşkanımız Erdoğan, ekibe, depremde yaptıkları çalışmalar dolayısıyla teşekkür etti.

Novak, ortak basın toplantısında konuştu

Katalin Novak, ülkesinin NATO'nun genişlemesinden yana olduğunu ve bu konuda adımların atılmasını arzu ettiklerini söyledi.

Kararlı bir şekilde NATO'nun genişlemesini desteklediklerini vurgulayan Novak, "Dün bu konuda Finlandiya'nın katılımını onayladım, imzaladım. Macaristan'da Finlandiya'nın katılımı konusunda olumlu bir karar çıkmıştır ve gündemde İsveç'in katılımı söz konusudur. Macaristan parlamentosunda bu konuda görüşmeler devam ediyor." ifadesini kullandı.

Novak, Cumhurbaşkanımız Erdoğan'la enerji konusunda iş birliğini görüştüklerini aktararak "Türkiye, Macaristan'a enerji güvenliği konusunda yardımcı olmaktadır. Türkiye, Macaristan'ın enerji güvenliği konusunda vazgeçilmez öneme sahiptir. TürkAkım'a ihtiyacımız var çünkü enerji, büyük bir oranda Türkiye üzerinden gelmektedir. Bundan sonra da desteğiniz için teşekkür etmek istiyoruz. Güveniyoruz bu konudaki desteğinize." dedi.

Macaristan'ın deniz bağlantısı olmayan bir ülke olduğunu kaydeden Novak, enerji açısından önemli bir bağımlılıklarının söz konusu olduğunu ve stratejik ortakları ile Türkiye'ye bu konuda güvendiklerini bildirdi.

Novak, Cumhurbaşkanımız Erdoğan ile görüşmesinde depremle ilgili çok sarsıcı bir video izlediklerini aktararak depremin korkunçluğunu gördüklerini ve kalplerinin sarsıldığını ifade etti.

Macarlar olarak Türk dostlarının yanında olduklarını vurgulayan Novak, "'İyi dost zor zamanda belli olurmuş' deriz. Biz Türk dostlarımızın yanındaydık. Kolay zamanlarda zaten birlikteyiz. Sorun olduğunda her zaman yanlarındayız." dedi.

Novak, Türkiye'deki depremin Macarları derinden sarstığını vurgulayarak kendisi ve Macar halkı adına başsağlığı dileklerini iletti.

Bundan sonra da Türkiye'ye ve Türk insanına yardım etmek için ellerinden geleni yapacaklarını aktaran Novak, "Macaristan'dan daha büyük bir alan depremde etkilenmiş durumda. Ne kadar büyük bir yıkım, kayıp olduğunu anlayabiliriz. Buraya gelen Macar arama kurtarma ekipleriyle gurur duyuyoruz." diye konuştu.

Novak, arama kurtarma ekiplerinden bazılarının ve "Umut" adlı köpeğin de onunla birlikte Türkiye'ye geldiğini dile getirerek ekiplerin birçok kişinin hayatını kurtardığını ve insanların sevdiklerine kavuşabilmeleri için kendi hayatlarını riske atarak çalıştıklarını söyledi.

Macaristan Türkiye'nin yanında

Zor bir ekonomik dönemden geçtiklerine dikkati çeken Novak, bir yılı aşkın süredir Ukrayna'dan gelen sığınmacı ve mültecilere yardımcı olduklarına değindi.

Novak, Macar halkının da yardım kuruluşları vasıtasıyla onlara yardımcı olduklarını belirtere, Türkiye'ye de insani yardım ve tıbbi ekipmanlar getirildiğini ifade etti.

Bir kilisenin tadilatı ve yenilenmesiyle Osmaniye'deki kültür merkezinin yenilenmesini Macaristan olarak üstlendiklerini dile getiren Novak, "Macar insanları bu sınavdan başarıyla geçti. İnanıyorum ki Sayın Cumhurbaşkanı (Erdoğan) ve Türk insanları da Macar insanlarının bu sevgisini ve acılarını paylaştığımızı yakından hissedebilmiştir. Bundan sonra da bize güvenebileceğinizi ifade etmek istiyorum." diye konuştu.

Novak, depremden etkilenen bölgelerin bir an evvel tekrar inşa edilmesini dilediklerini ifade etti.

Yeniden inşa ve bu konulara çözüm bulunmasında güçlü liderlere ve yöneticilere ihtiyaç olduğunu vurgulayan Novak, böylece insanların tekrar evlerine kavuşabileceğini ve normal yaşantılarına dönebileceğini belirtti.

"Rusya-Ukrayna Savaşında bir an evvel ateşkes yapılmalı"

Novak, Macaristan için savaşın çok önemli olduğunu vurgulayarak şu değerlenmede bulundu:

"Bu savaşta komşu ülke Ukrayna'da olanlardan doğrudan etkileniyoruz. (Vladimir) Putin'in saldırganlığını kınıyoruz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Bunu ilk andan itibaren söyledik. Bir an evvel ateşkes yapılmasını ve barış görüşmelerinin başlamasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı'nın bu konudaki ve tahıl sevkiyatı konusundaki aracılık çalışmalarını ve gayretlerini takdir ediyoruz. Tarafların bir an evvel masaya oturmalarını arzu ediyoruz. Bir an evvel barış görüşmeleri başlasın ve adil bir barış olsun."

Hem Türkiye hem de Macaristan'ın savaşın daha da şiddetlenmesini istemediğini dile getiren Novak, barışın yanında olduklarını, Rusya'nın Ukrayna'dan birliklerini çekmesini ve barış anlaşmasının yapılmasını istediklerini söyledi.

Novak, yasa dışı göçün de Macaristan ve Avrupa için bir tehdit oluşturduğuna değinerek Türkiye'nin bu konudaki rolünü takdirle karşıladıklarını ve teşekkür ettiklerini ifade etti.

Demografi konusunda geleneksel aile değerlerinin güçlendirilmesinden yana olduklarına işaret eden Novak, demografik zorluklarının hem Macaristan'da hem Türkiye'de mevcut olduğuna değindi.

Novak, ailelere çocuk konusunda destek olunması gerektiğini ve ailenin güçlendirilmesinin geleceğin teminatı olduğunu vurguladı.

Aralıkta Macar-Türk Kültür Yılı'nı başlatabileceklerine inandığını dile getiren Novak, "18 Aralık 2023'te diplomatik ilişkileri kurmamızın 100. yılını kutlayacağız. Bu ziyareti gerçekleştirebildiğim için teşekkür ederim. Bu daveti ben depremden önce almıştım. Hem ikili ilişkiler hem de bizi ilgilendiren konularda görüşebildiğimiz için çok teşekkür ediyorum. Bir sorun olduğunda Macar dostlarınıza güvenebilirsiniz." diye konuştu.

"Rusya-Ukrayna Savaşı'nın şiddetlenmesini ve genişlemesini önlemeliyiz"

Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin son hedefin barış olması gerektiğini aktaran Novak, şöyle dedi:

"Beş adım var. Öncelikle iki tarafta da istek ve kararlılık olmalı. Ondan sonra bu savaşın şiddetlenmesini ve genişlemesini önlememiz lazım. Bugün savaşmayan ülkeler, savaşın daha da büyümesini ve genişlemesini istemiyor. Elimizden gelen her şeyi yapmamız lazım ki bu savaş şiddetlenmesin. Üçüncü olarak ortamdaki gerginliğin azaltılması gerek. Dördüncüsü ise diplomatik yollarla masaya iki tarafın da oturması ve anlaşması. Barışa böyle adımlar atabiliriz. Son olarak da adaletli bir barış planı hazırlanması gerek. Bu olmadan kesinlikle barışa ulaşamayacağız."

"Macaristan'ın TDT'deki rolü önemli"

Novak, Macaristan'ın Türk Devletleri Teşkilatı’na (TDT) gözlemci üye olduğuna değinerek "Biz TDT'ye seve seve Budapeşte'de bir temsilcilik açtık. Dış politika olarak hepimiz ilişkilerimizi genişletelim, canlı tutalım ve büyütelim. Bu nedenle Macaristan'ın TDT'deki rolü, pozisyonu fevkalade önem taşıyor." dedi.

Düzenlenen ortak basın toplantısının ardından Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Macaristan Cumhurbaşkanı Novak onuruna Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde akşam yemeği verdi.